Od 25 lutego do 1 marca przy Centrum Sportowo-Rekreacyjnym przy ul. Maratońskiej w Zgorzelcu będzie stacjonować Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Wałbrzychu. Organizatorom zależy na dotarciu do jak największej liczby potencjalnych dawców, ponieważ obecnie widoczny jest spadek donacji, a rośnie zapotrzebowanie na cenny dar, jakim jest krew.
Czy każdy może zostać krwiodawcą?
Aby zostać krwiodawcą należy mieć minimum 18 lat, ale nie więcej jak 65 lat (dawcy pierwszorazowi 60 lat) i mieć ze sobą dokument tożsamości ze zdjęciem i numerem PESEL (dowód osobisty, paszport). Należy być w zdrowym i ważyć co najmniej 50 kg.
Dlaczego krew jest tak ważna?
Krew jest bezcennym lekiem, którego niestety nie da się wyprodukować. Jedynym jej źródłem jest drugi człowiek – krwiodawca. Istnieje mnóstwo chorób i sytuacji, w której musi być wykorzystywana krew lub jej składniki np. choroby nowotworowe, choroby krwi, rozległe poparzenia, anemia, krew jest oczywiście potrzebna podczas różnych zabiegów chirurgicznych, dla ofiar wypadków ale również noworodkom, wcześniakom oraz kobietom po ciężkich porodach. Jak widać krew jest potrzebna w szpitalach przez całą dobę, przez 365 dni w roku, więc tak, krew jest bardzo ważna.
Jakiej krwi potrzeba najwięcej?
Każda grupa krwi jest ważna i cenna, ponieważ zarówno krwiodawcy mają różne grupy krwi jak i chorzy, którzy na nią czekają, dlatego potrzebujemy każdej grupy krwi. Jednakże jest jedna wyjątkowa grupa krwi 0 RhD-. Jest to jedyna grupa krwi, którą można podać w wyjątkowych sytuacjach każdej osobie, bez względu na to, jaką ma ona grupę krwi. Jest to bardzo istotne w stanach zagrożenia życia, gdzie nie ma czasu na to, aby sprawdzić jaką grupę ma pacjent, a należy pamiętać, że często nawet zwłoka kilkuminutowa w podaniu krwi może zaważyć na tym, czy daną osobę uda się uratować.
W jakim okresie najbardziej brakuje krwi? Latem?
Krew jest potrzebna cały czas, jednak faktycznie latem obserwujemy niedobory krwi w całym kraju. Jest to spowodowane tym, że zarówno w tym okresie zmniejsza się liczba krwiodawców, gdyż wyjeżdżają na wakacje, ale również jest to czas, w którym mamy więcej różnego typu wypadków, a więc tej krwi potrzeba więcej niż zazwyczaj.
Ile krwi udało się zebrać w ubiegłym roku?
W 2018 roku na terenie działalności RCKiK Wałbrzych, który obejmuje 11 powiatów udało się zebrać łącznie 26342 donacji, co daje prawie 12000 litrów krwi (jedna donacja – 450 ml).
Jakie są przeciwwskazania do oddawania krwi?
Niestety, ale jest wiele przeciwwskazań do oddawania krwi. Wynika to z tego, że musimy mieć pewność, że krew którą pobieramy jest bezpieczna dla chorych, ale również, że oddanie krwi nie zaszkodzi samemu krwiodawcy. Do najczęstszych przeciwwskazań należą przewlekłe choroby układu krążenia, nerwowego, pokarmowego, oddechowego, immunologicznego, choroby skóry, cukrzyca, nowotwory, choroby tarczycy, choroby zakaźne czy weneryczne. Poza tym przyjmowanie niektórych leków, czy przebyte zabiegi chirurgiczne. Pełną listę dyskwalifikacji zarówno stałych jak i czasowych można znaleźć np. na stronie www.nck.gov.pl lub www.krwiodawcy.org.
Do krwiodawstwa przychodzi osoba, która po raz pierwszy chce oddać krew... Proszę powiedzieć, jak przebiega ten proces?
Zacznijmy od tego, jak należy się przygotować do oddania krwi. Po pierwsze należy być wypoczętym i wyspanym, w ciągu 24 godzin przed oddaniem należy wypić ok 2-2,5 litra płynów, w dniu oddania trzeba zjeść lekkie śniadanie (nie przychodzimy na czczo), należy zabrać ze sobą dokument tożsamości ze zdjęciem i nr PESEL i przyjść do RCKiK lub na ekipę wyjazdową.
Najpierw udajemy się do rejestracji, gdzie następuje zarejestrowanie dawcy w systemie komputerowym. Następnie wypełniamy ankietę dotyczącą stanu zdrowia. Znajdują się w niej pytania, które krwiodawca musi starannie przeczytać a następnie na nie rzetelnie i zgodnie z prawdą odpowiedzieć. Kolejnym etapem jest pobranie próbki krwi w laboratorium, w celu przeprowadzenia badania morfologicznego lub zbadania poziomu hemoglobiny we krwi. Następnie udajemy się do gabinetu lekarskiego, gdzie następuje badanie kwalifikacyjne oraz wywiad medyczny. Jeśli wszystko jest w porządku i lekarz wyraża zgodę na oddanie krwi, możemy się udać do sali pobrań, gdzie po umyciu zgięcia łokciowego, możemy oddać 450 ml krwi. Samo pobranie krwi trwa zwykle od 5 do 12 minut, natomiast cała wizyta w RCKiK zazwyczaj trwa od 45 do 90 minut.
Jaka jest różnica pomiędzy oddawaniem krwi a samego osocza? Co jest bardziej potrzebne?
W RCKiK Wałbrzych na chwilę obecną nie ma możliwości oddawania samego osocza. Zacznijmy od tego, że pobierając krew pełną również otrzymujemy osocze, ponieważ po pobraniu krew trafia do działu preparatyki, gdzie w specjalnych wirówkach jest rozdzielana na 3 składniki: koncentrat krwinek czerwonych, koncentrat krwinek płytkowych i osocze. Dopiero w takiej postaci trafia do chorych. Właśnie dlatego mówimy, że jedna donacja krwi może uratować nawet 3 osoby, gdyż po rozdzieleniu jej na składniki, każdy z nich może trafić do innego pacjenta. W ten sposób otrzymujemy jednorazowo ok. 200 ml osocza. Oddawanie samego osocza metodą plazmaferezy automatycznej przy użyciu separatora polega na rozdzieleniu pobranej wstępnie krwi pełnej na część komórkową i osoczową. Część komórkowa zwracana jest do żyły dawcy. W ten sposób otrzymujemy maksymalnie 650 ml osocza. Zabieg ten trwa jednak dłużej – ok. 30-40 min.
Preparaty uzyskiwane z krwi pełnej pobranej od dawców mają bardzo szerokie zastosowanie w leczeniu różnych schorzeń i ratowaniu życia ludzkiego, więc uważam, że krew jest o wiele bardziej potrzebna.
Czy oddawanie krwi jest bezpieczne? Spotkałam się z opinią, że oddawanie krwi powoduje m.in. nadciśnienie...
Niestety nadal krąży wiele mitów dotyczących oddawania krwi i najczęstsze to:
MIT: Oddając krew można się czymś zarazić.
FAKT: Jest to całkowicie niemożliwe. Do pobierania krwi i próbek do badań stosuje się wyłącznie sprzęt jednorazowego użytku.
MIT: Oddawanie krwi powoduje nadciśnienie, gdyż po oddaniu organizm produkuje więcej krwi niż pobrano.
FAKT: Organizm ma system autoregulacji i nigdy nie produkuje nadwyżek krwi. Każdy dorosły człowiek ma średnio 5-6 litrów krwi krążącej i jest to wartość stała. Po pobraniu 450 ml nasz organizm odtworzy dokładnie taką samą ilość.
MIT: Krew, jej składniki i produkty krwiopochodne można uzyskać sztucznie.
FAKT: Ponad połowa Polaków uważa, że krew można wyprodukować w laboratorium. Jest to jeden z najczęściej powielanych stereotypów na temat krwiodawstwa. W rzeczywistości jedynym źródłem krwi jest drugi człowiek.
MIT: Aby oddać krew, trzeba znać swoją grupę.
FAKT: Nie jest to wymagane. Potencjalny dawca krwi jest poddawany kontroli medycznej, a grupa krwi jest ustalana po pobraniu.
Czy honorowe krwiodawstwo to idea wciąż żywa?
Oczywiście. Kiedyś krwiodawcami byli głównie dojrzali mężczyźni, natomiast obecnie z roku na rok rośnie nam liczba krwiodawców młodych, którzy dopiero osiągnęli pełnoletność oraz kobiet. Obecnie coraz więcej osób zwłaszcza młodych ma świadomość jak ważna jest to idea i jak bezcennym darem jest dzielenie się krwią z innymi. Mamy nadzieję, że ta świadomość w społeczeństwie będzie stale rosła i coraz więcej osób będzie wstępować w zaszczytne grono, jakim są Honorowi Dawcy Krwi.
Dziękuję za rozmowę.
Również dziękuję i zapraszam wszystkie zainteresowane osoby do udziału w akcji. Możecie uratować życie, macie to we krwi!
