Rocznica wyzwolenia Stalagu VIIIA to wydarzenie, które do lokalnego kalendarza uroczystości poświęconych II Wojnie Światowej, zostało włączone w 2017 roku. Inicjatorką obchodów jest Kinga Hartmann-Wóycicka, której pieczy powierzono to ważne dla mieszkańców naszego regionu miejsce pamięci, gdzie więzieni był jeńcy wojenni z całego świata. Uroczystość patronatem objęli Starosta Zgorzelecki Urszula Ciupak, Wójt Gminy Zgorzelec Piotr Machaj oraz Burmistrz Miasta Zgorzelec Rafał Gronicz. Podczas przemówień okolicznościowych mówcy pokrótce przypomnieli historię powstania obozu. Niemal w każdym wystąpieniu widoczna była świadomość kruchości pokoju, a także potrzeba i deklaracja starań o jego utrzymanie. Szczególnym elementem uroczystości stała się międzywyznaniowa modlitwa w intencji ofiar, którą odprawili przedstawiciele kościołów katolickiego, prawosławnego, protestanckiego oraz wrocławskiej gminy żydowskiej.
W czasie II Wojny Światowej w dzielnicy Görlitz Moys powstał niemiecki obóz jeniecki dla szeregowych i podoficerów – Stalag VIIIA. Tereny po ówczesnym obozie znajdują się obecnie na południowym skraju Zgorzelca (dzielnica Zgorzelec Ujazd). Ponad 80% jeńców jako tania siła robocza zostało ulokowanych w licznych komandach pracy w Görlitz i okolicy. Byli zmuszani tam do pracy niemal we wszystkich gałęziach gospodarki: rolnictwie, przemyśle, handlu, transporcie, budownictwie, kopalniach, a także kamieniołomach.
Szacuje się, że w latach 1939-1945 przez obóz przeszło około 120 tys. jeńców różnych narodowości (Polacy, Belgowie, Francuzi, Jugosłowianie, Amerykanie, Brytyjczycy, Włosi, Słowacy i jeńcy radzieccy). Około 10 tys. więźniów zmarło z powodu chorób, wycieczenia, głodu, egzekucji (jeńcy radzieccy i włoscy) oraz ciężkich warunków pracy.
Z powodu nie podpisania przez Związek Radziecki Konwencji Genewskiej najtrudniej mieli jeńcy radzieccy i włoscy, którzy niepodlegli międzynarodowemu prawu i zostali ulokowani we wschodniej części obozu, oddzieleni od pozostałych więźniów podwójnym drutem kolczastym. Nie przysługiwała im także opieka medyczna, nie mieli też dostępu do oferty kulturalnej obozu.
Powojenna historia tego miejsca jest skromna. Pamięć o Stalagu VIIIA przez dziesiątki lat nie była pielęgnowana. Dopiero w grudniu 2004 roku, we współpracy strony polskiej i niemieckiej strony, narodził się pomysł założenia w tym historycznym miejscu Europejskiego Centrum Edukacyjno-Kulturalnego Zgorzelec-Görlitz Meetingpoint Music Messiaen. Centrum zostało otwarte w styczniu 2015 roku, stając się miejscem pamięci, refleksji i spotkań rodzin byłych jeńców z różnych krajów.
