O tym jak zmieniły się procedury rozmawiamy z Natalią Kozdrowiecką, specjalistą ds. promocji krwiodawstwa z Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Wałbrzychu.
Krwi nie można wyprodukować w laboratorium. Krwi ani żadnych produktów krwiopodobnych nie da się uzyskać sztucznie. Jedyną jej fabryką jest ludzki organizm. Dlatego tak ważnym jest nieustanne promowanie oddawania krwi, szczególnie w czasie pandemii.
Czy pandemia koronawirusa wpłynęła na liczbę krwiodawców w ostatnich miesiącach?
Tak, rzeczywiście pandemia wpłynęła na liczbę Krwiodawców. W dużej mierze Służba Krwi odczuła to na początku pandemii, gdzie pobór krwi spadł nawet o 50%. Obecnie liczba Krwiodawców sukcesywnie wraca do tej sprzed pandemii. W Centrum Krwiodawstwa przestrzegamy procedury bezpieczeństwa tak, aby zarówno nasi Krwiodawcy jak i personel czuli się bezpiecznie.
Kto może oddawać krew?
Osoby zdrowe, w wieku od 18 do 60 lat, ważące powyżej 50 kg, wypoczęte, nawodnione i po lekkostrawnym posiłku.
Jak teraz wygląda proces oddawania krwi? Ile trwa?
Obecnie tzw. „droga Krwiodawcy” wygląda w następujący sposób:
- Wstępna preselekcja dawcy – w czasie pandemii każdy Krwiodawca zgłasza się do RCKiK w maseczce i po wejściu ma zmierzoną temperaturę, wypełnia dodatkową ankietę.
- Rejestracja Krwiodawcy na podstawie dowodu osobistego.
- Wypełnienie kwestionariusza – pytania dotyczą m.in. przebytych chorób, przyjmowanych leków, pobytów za granicą.
- Laboratorium – pobierana jest próbka krwi do badania.
- Badanie Lekarskie.
- Pobieranie krwi – sam proces oddania krwi trwa ok. 5-12 minut, odbywa się przy użyciu wyłącznie sprzętu jednorazowego użytku.
- Odbiór 9 czekolad, zwolnienia z pracy/szkoły.
Sam proces oddania krwi to 5-12 minut, na wizytę w Centrum Krwiodawstwa należy jednak zarezerwować sobie więcej czasu, aby na spokojnie przyjść całą „drogę Krwiodawcy”. Z doświadczenia wiemy, że najwięcej Krwiodawców jest w piątek i wówczas trzeba zarezerwować sobie więcej czasu na wizytę w RCKiK.
Czy oddając krew można zarazić się koronawirusem?
Oddawanie krwi jest procesem całkowicie bezpiecznym. Na wszystkich etapach oddawania krwi używany jest sprzęt jednorazowego użytku. Osoby zgłaszające się do oddania krwi są przyjmowane w maseczkach, nasz personel pracuje w maseczkach. Przed zarejestrowaniem się do oddania krwi przeprowadzamy tzw. wstępną preselekcję, co godzinę wykonujemy dezynfekcję pomieszczeń, w których pobierana jest krew. Przebywając u nas w Centrum oraz na ekipach wyjazdowych należy zachować 1,5 metra dystansu społecznego, nie można przychodzić z osobami towarzyszącymi, nie oddającymi w tym dniu krwi. Wszystkie obostrzenia stosujemy od początku pandemii. Wszystko po to, aby nasi Krwiodawcy oraz nasz personel czuli się bezpiecznie. Wprowadzone zmiany wydłużają czas pobytu w Centrum, ale służą bezpieczeństwu.
Kto nie powinien oddawać krwi? Albo kto powinien się wstrzymać?
Krew może oddawać osoba zdrowa bez żadnych objawów infekcji. Weryfikujemy to na podstawie wstępnej preselekcji oraz szczegółowego kwestionariusza, który wypełnia Krwiodawca za każdym razem podczas wizyty w Centrum Krwiodawstwa.
Istnieją dyskwalifikacje czasowe Dawców, czyli wykluczenie z oddawania krwi przez jakiś czas np. może to być spowodowane niskim poziomem hemoglobiny, lub zbyt wysokim ciśnieniem. (Pragnę zaznaczyć, że oddając krew sprawdzamy także swoje zdrowie!), np. zrobienie tatuażu, zabiegi chirurgiczne dyskwalifikują na okres 6 miesięcy.
Dyskwalifikacje stałe Dawców wykluczają z oddawania krwi do końca życia np. nie mogą oddawać krwi osoby posiadające poważne choroby układu krążenia, cukrzycę, żółtaczkę oraz osoby po nowotworach.
Jak wygląda procedura pobierania osocza?
Zabieg pobierania osocza czyli tzw. plazmafereza polega na pobraniu od Dawcy jedynie płynnej części krwi zwanej osoczem. Oprócz wody, która jest głównym składnikiem osocza (90%), zawiera ono również związki organiczne i nieorganiczne, takie jak białka (albuminy, globuliny, fibrynogen), kwasy tłuszczowe, glukozę, witaminy i sole mineralne.
Podczas plazmaferezy z jednej żyły pobierana jest krew, którą rozdziela się na osocze i pozostałe składniki, które są przetaczane z powrotem do żyły na drugiej ręce. Pobieranie osocza nie boli, jest całkowicie bezpieczne i trwa od 30 do 40 minut. Jednorazowo pobierane jest nie więcej niż 650 ml osocza.
Jeżeli ktoś chorował na koronawirusa, wyzdrowiał i spełnia określone w procedurze warunki może oddać osocze, które wspomoże leczenie chorych na COVID-19 z ciężkimi, zagrażającymi życiu objawami zakażenia dzięki zawartym w osoczu przeciwciałom.
Mobilny Punkt Poboru Krwi / fot. RCKiK Wałbrzych
W dniu donacji krew badana jest w kierunku...
- przed każdym zabiegiem oddawania krwi oznacza się stężenie hemoglobiny,
- u Dawców oddających regularnie krew pełną lub składniki komórkowe krwi pobiera się raz w roku próbki krwi w celu wykonania oznaczenia: poziomu hemoglobiny i wartości hematokrytu, liczby krwinek czerwonych, liczby krwinek płytkowych, liczby krwinek białych, skład procentowy krwinek białych,
- od każdej osoby zakwalifikowanej do oddania krwi pobiera się próbki w celu oznaczenia:
- antygenu Hbs, przeciwciał anty – HIV 1,2, przeciwciał anty – HCV, Treponema pallidium
- RNA HCV, RNA HIV, DNA HBV
Dlaczego warto regularnie oddawać krew?
- Pomagamy drugiemu człowiekowi - ratujemy zdrowie, a nawet życie.
- Daje to nam samym wielką satysfakcję, uczucie wewnętrznego dowartościowania - "Człowiek jest tyle wart, ile daje innym."
- Nasza krew za każdym razem jest badana - monitorujemy swoje zdrowie.
- Po oddaniu krwi otrzymujemy ekwiwalent kaloryczny (9 czekolad), zwolnienie z pracy/szkoły.
- Po oddaniu 5 litrów krwi (kobieta), 6 litrów krwi (mężczyzna) stajemy się Zasłużonym Honorowym Dawcą Krwi - możemy otrzymać już odznaczenie i korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością.
Jak często można oddawać krew?
Krew pełna może być pobierana nie częściej niż 6 razy w ciągu 365 dni od mężczyzn i nie częściej niż 4 razy w ciągu 365 dni od kobiet z tym, że przerwa pomiędzy pobraniami nie może być krótsza niż 8 tygodni.
„To tylko kropla, a jestem dzięki Tobie” - Oddając krew dajemy drugiemu człowiekowi szansę na zdrowie lub życie.”
W Zgorzelcu krew będzie można oddać w Mobilnym Punkcie Poboru Krwi w godzinach od 9:00-13:00 w dniach:
- 5-9 października 2020 r.
- 2-5 listopada 2020 r.
- 1-4 grudnia 2020 r.
