Jak radzić sobie z upałami?

Nie jesteśmy przyzwyczajeni do ekstremalnie wysokich temperatur, możemy czuć się bardziej zmęczeni i cierpieć na bóle głowy. Podczas gorących dni należy o siebie zadbać, zwracać uwagę na to, co jemy oraz skutecznie schładzać organizm. Wraz ze wzrostem temperatur znacząco wzrasta ryzyko odwodnienia oraz przegrzania organizmu. Upał może doprowadzić do wystąpienia udaru słonecznego lub cieplnego, który jest stanem zagrażającym zdrowiu, a nawet życiu. Jego objawy to: zmęczenie, silne bóle i zawroty głowy, nudności, gorączka, szum w uszach, drgawki, wzrost temperatury ciała zagrażający życiu, większa częstotliwość bicia serca i oddechu.

Niewątpliwie, upał wpływa również na układ nerwowy człowieka. Wysokie temperatury mogą powodować ospałość, zdenerwowanie, a także wpływają na poziom koncentracji i efektywność pracy. Należy pamiętać, że upał jest szczególnie niebezpieczny dla osób starszych i dzieci. Trzeba również zadbać o zwierzęta, gdyż wysokie temperatury również u nich mogą prowadzić do przegrzania organizmu.

Jak przetrwać upały?

W związku z obecnie panującymi upałami nauczmy się wszyscy stosowania kilku prostych zasad, które pozwolą nam bezpiecznie przetrwać okres wysokich temperatur:

• należy ograniczyć opalanie, ponieważ zbyt długie przebywanie na słońcu jest szkodliwe dla organizmu, który łatwo może ulec przegrzaniu, a skóra poparzeniu – należy przebywać na słońcu nie dłużej niż maksymalnie 2 godz., stosując przy tym filtry ochronne;
• dzieci i osoby starsze nie powinny wychodzić z domu, a jeżeli jest to niezbędne, to koniecznie z nakryciem głowy;
• w ciągu dnia należy zamykać w domu okna i żaluzje, by ograniczyć napływ gorącego powietrza do pomieszczeń (szczególnie po stronie nasłonecznionej) – okna należy otwierać nocą, kiedy temperatura jest niższa – jeżeli oczywiście warunki bezpieczeństwa na to pozwalają;
• należy unikać forsownego wysiłku fizycznego w najgorętszej porze dnia – wysiłek fizyczny, jak np. bieganie może doprowadzić do odwodnienia, skurczów mięśni spowodowanych odwodnieniem i utratą minerałów, przegrzaniem organizmu lub udaru cieplnego;
• pod żadnym pozorem nie wolno zostawiać dzieci i zwierząt w zaparkowanym pojeździe – temperatura w nagrzanym samochodzie może dochodzić do 50 – 60 ⁰C;
• należy nosić lekką i przewiewną odzież z tkanin naturalnych, w jasnych kolorach;
• należy nawadniać organizm – pić dużo wody min. 2 litry dziennie, najlepiej niegazowanej;
• należny unikać picia kawy oraz napojów zawierających duże ilości cukru – sprzyjają one odwodnieniu organizmu;
• osoby przyjmujące leki, powinny być w kontakcie z lekarzem, aby sprawdzić, jaki wpływ mają one na termoregulację i równowagę wodno-elektrolitową;
• należny unikać skrajnych temperatur – osoby, które pracują w klimatyzowanych pokojach nie powinny od razu wychodzić na zewnątrz, gdzie panuje upał – może to spowodować szok termiczny, zwłaszcza u starszych i bardzo młodych ludzi;
• będąc nad wodą, należy pamiętać, że nie wolno gwałtownie wchodzić do niej bezpośrednio po opalaniu – zanim zaczniemy pływać, należy opłukać ciało wodą, do której wchodzimy i dopiero wtedy powoli się w niej zanurzyć;
• będąc w podróży, należy częściej robić przerwy i odpoczywać w zacienionych miejscach, by złagodzić negatywny wpływ wysokich temperatur na koncentrację;
• w upalne dni należy przygotowywać lekkie posiłki, bazujące na owocach i warzywach, które dostarczają organizmowi niezbędnych składników mineralnych i witamin, a unikać tłustych, smażonych i wysokokalorycznych dań, które dodatkowo obciążają i tak zmęczony upałem organizm;
• należy unikać spożywania alkoholu, ponieważ sprzyja to odwodnieniu organizmu;
• jeśli odczuwamy zawroty głowy, osłabienie, niepokój lub dotkliwe pragnienie i ból głowy, należy skontaktować się z dyspozytorem medycznym, dzwoniąc pod numer alarmowy.

Dzieci

• należy ubierać dziecko w lekką, przepuszczającą powietrze, jasną odzież oraz zakładać mu czapeczkę z daszkiem;
• należy chronić dziecko przed słońcem, m.in. używając parasolki nad wózkiem nawet wtedy, kiedy ten stoi w ocienionym miejscu;
• należy podawać dziecku letnie, lecz nie zimne napoje, w szczególności ziołowe i/lub owocowe herbatki, a także wodę mineralną lub sok;
• należy kąpać dziecko w letniej (nie zimnej) wodzie;
• nie należy nosić dziecka w nosidełku, gdyż w upalne dni może być mu niewygodnie i gorąco;
• przed wyjściem z dzieckiem na spacer, należy zabrać ze sobą nawilżone chusteczki oraz butelkę z napojem;
• należy smarować dziecko kremami z wysokim filtrem ochronnym;
• nie należy wychodzić z dzieckiem na zewnątrz w porze, kiedy jest najbardziej gorąco;
• wysokie temperatury sprzyjają rozwojowi bakterii salmonelli, dlatego też należy unikać pokarmów z surowych jajek, a także często myć dokładnie ręce.

Osoby starsze

• zwykle przyjmują większe ilości leków – podczas upałów, gdy organizm się odwadnia, stężenie leków w organizmie może się zwiększyć nawet do zagrażającego życiu, a w związku z tym powinny one bardzo uważnie monitorować swoje samopoczucie, a przede wszystkim stosować się do zaleceń związanych z postępowanie podczas upałów.

Zwierzęta

• właściciele zwierząt w tak gorące dni powinni pamiętać o kilku ważnych kwestiach – przede wszystkim należy zapewnić pupilowi stały dostęp do świeżej wody, nie przekarmiać go i zrezygnować z długich spacerów.

Przystosowanie domu lub mieszkania 

1. utrzymywanie temperatury powietrza w pomieszczeniach do 32°C w dzień i do 24°C w nocy;
2. odsłanianie i otwieranie okien w nocy i wcześnie rano, gdy na zewnątrz temperatura powietrza jest niższa;
3. zamykanie oraz zasłanianie okien zasłonami lub żaluzjami, również w klimatyzowanych pomieszczeniach;
4. wyłączanie w miarę możliwości sztucznego oświetlenia i urządzeń elektrycznych.

Unikanie upału

1. przebywanie w najchłodniejszych pomieszczeniach w domu;
2. unikanie forsownego wysiłku fizycznego;
3. unikanie wychodzenia na zewnątrz w czasie największych upałów, w szczególności między godziną 10:00 a 15:00;
4. spędzanie w miarę możliwości 2-3 godzin w chłodnym miejscu (np. w klimatyzowanych budynkach użyteczności publicznej);
5. stosowanie kosmetyków z wysokim filtrem UV;
6. nigdy nie należy zostawiać dzieci ani zwierząt w samochodach, nawet na chwilę.

Chłodzenie i nawadnianie organizmu

1. branie częstych, chłodnych pryszniców lub kąpieli oraz stosowanie chłodnych okładów na ciało;
2. noszenie jasnych, lekkich, luźnych, bawełnianych lub lnianych ubrań oraz nakrycia głowy i okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV;
3. noszenie wygodnego i przewiewnego obuwia;
4. picie dużej ilości wody;
5. unikanie spożywania napojów alkoholowych;
6. spożywanie chłodnych, lekko solonych potraw oraz owoców i warzyw o wysokiej zawartości potasu (pomidory, pomarańcze, sałaty, ogórki, marchew);
7. przechowywanie żywności, szczególnie łatwo psującej się, w warunkach chłodniczych;
8. utrzymywanie higieny osobistej.

Udzielanie pomocy

1. jeśli w Twoim otoczeniu mieszkają osoby w podeszłym wieku, chore lub samotne - odwiedzaj je i w razie potrzeby udziel pomocy;
2. przechowywanie leków w temperaturze poniżej 25°C lub w lodowce (należy zapoznać się z instrukcją zamieszczoną na opakowaniu);
3. w przypadku wystąpienia objawów, takich jak: zawroty głowy, nudności, przyspieszona akcja serca lub stan podgorączkowy, należy natychmiast udać się do chłodnego miejsca, zwilżyć twarz, ręce i nogi, a następnie zwrócić się o pomoc do najbliższego punktu opieki medycznej;
4. do osoby, która majaczy, ma drgawki, gorącą i suchą skórę, traci przytomność, niezwłocznie należy wezwać lekarza lub pogotowie ratunkowe;
5. podczas oczekiwania na przybycie lekarza lub pogotowia należy:
   - przenieść osobę w chłodniejsze miejsce,
   - ułożyć na plecach z nogami i miednicą uniesionymi wyżej niż tułów,
   - obniżać temperaturę ciała poprzez:

• przyłożenie zimnych okładów w okolice szyi, pach i pachwin,
• nieprzerwane wachlowanie,
• spryskiwanie skory wodą o temperaturze 25-30°C.

a)      nie należy podawać żadnych leków,

b)      osobę, która straciła przytomność należy ułożyć na boku.