Bardzo proszę o zamieszczeniu informacji na łamach Państwa portalu. Wczoraj znalazłam na swoim ciele kleszcza, a jedyne miejsce gdzie mogłam go złapać to Park Paderewskiego w Zgorzelcu. Odpoczywałam tam na leżaku, a wieczorem znalazłam na brzuchu wkłutego kleszcza. Wiem, że te wstrętne stowrzenia występują wszędzie ale proszę o ostrzeżenie mieszkańców Zgorzelca by również w naszych parkach zadbali o swoje bezpieczeństwo - pisze do nas Czytelniczka Bożena.
Choroby przenoszone przez kleszcze stanowią jedno z największych naturalnych zagrożeń w naszym klimacie. Główne obszary, gdzie kleszcze żyją, to:
- lasy liściaste i mieszane,
- tereny trawiaste,
- gęste zarośla i paprocie,
- tereny zieleni miejskiej.
Kleszcze są przyciągane przez ciepło, ruch powietrza i zapach potu.
Po powrocie z miejsc, gdzie kleszcze mogą występować, ważne jest dokładne obejrzenie całego ciała, włącznie z owłosioną skórą. Kleszcze najczęściej można znaleźć w delikatnych obszarach skóry, takich jak ręce, nogi, głowa (granica włosów i za uszami), zgięcia stawów, pachwiny oraz fałdy skórne.
Jak chronić się przed ukłuciem kleszcza?
Ukąszenie przez kleszcza może prowadzić do poważnych chorób zakaźnych i powikłań. Dlatego ważne jest unikanie kontaktu z tymi pajęczakami i przestrzeganie kilku zasad podczas wizyt w obszarach, gdzie mogą występować:
- odpowiedni ubiór, w tym czapka, długie spodnie, koszula lub bluza z długimi rękawami przylegającymi do ciała lub zakończonymi ściągaczami, oraz zakryte buty;
- ubrania o odpowiednim kolorze, które ułatwiają zauważenie wędrujących kleszczy na jasnej odzieży;
- unikanie spania w starych budynkach, w których przebywają udomowione zwierzęta;
- sprawdzenie, czy roślinność wokół namiotu jest krótko przycięta podczas obozowania na wolnym powietrzu;
- stosowanie repelentów, czyli produktów odstraszających kleszcze, które można nakładać bezpośrednio na skórę lub odzież;
- rozważenie szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu (informacje na ten temat dostępne są w dziale "Dlaczego kleszcze są groźne?").
Co robić po ukłuciu kleszcza?
Gdy zobaczysz na sobie kleszcza, powinieneś przystąpić do jego usunięcia.
- Przygotuj plastikową pęsetę i wodę utlenioną lub 40% alkohol do dezynfekcji. Alternatywą dla pęsety są miniaturowe pompki ssące, plastikowe „kleszczołapki” dostępne w aptekach. Uwaga! Metalowa pęseta może okazać się zbyt ostra i uciąć kleszcza, zamiast go złapać.
- Chwyć kleszcza tuż przy skórze, za przednią część ciała i zdecydowanym ruchem pociągnij ku górze.
- Dokładnie umyj ręce i zdezynfekuj miejsce ukłucia.
- Obserwuj miejsce po ukłuciu. Jeśli wystąpi niepokojąca zmiana, skonsultuj się z lekarzem.
Pamiętaj! Nie można wykręcać kleszcza bezpośrednio palcami ani za pomocą substancji natłuszczających. To może spowodować zatkanie tchawek (narządu wymiany gazowej) kleszcza, a następnie jego wymioty, które przyśpieszają przedostanie się bakterii i wirusów do ciała ukłutego.
Jeśli nie jesteś pewny, czy będziesz umiał właściwie usunąć kleszcza, zgłoś się do najbliższego punktu medycznego lub lekarza!
Dlaczego kleszcze są groźne?
Ukłucia kleszczy często prowadzą do powstania zmian skórnych o charakterze alergicznym, ropnym, obrzękowym. Mogą one dawać różne objawy u ludzi – w zależności od wrażliwości układu odpornościowego.
Kleszcze – poprzez ukłucie – mogą przenosić bardzo groźne choroby zakaźne. W Europie do takich chorób należą borelioza i kleszczowe zapalenia mózgu.
Borelioza
Liczba zachorowań na boreliozę z roku na rok zdecydowanie rośnie. Pierwsze objawy chorobowe mogą pojawić się po około 10 – 14 dniach od ukłucia. Typowym objawem boreliozy są zmiany skórne w postaci pierścieniowatego rumienia wędrującego, który występuje u ok. 40 do 50% chorych. Typowy rumień ma średnicę przekraczającą 5 cm. Początkowo ma on kształt koła o średnicy 1 – 1,5 cm, które się powiększa, blednie od środka i zanika. Rumień nie zawsze jest widoczny. Czasami jest mylony ze śladem po ugryzieniu, otarciem lub uczuleniem. Jednak jeśli wiemy, że w tym miejscu ukuł nas kleszcz, wszelkie zmiany skórne powinny nas skłonić do szybkiej wizyty u lekarza. Na boreliozę nie ma szczepionki. Pamiętaj! Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem!
Kleszczowe Zapalenie Mózgu (KZM)
Do zakażenia wirusem kleszczowego zapalenia mózgu dochodzi w ciągu kilku pierwszych minut wysysania krwi przez kleszcza.
Objawy występują po około 7 – 14 dniach od kontaktu z kleszczem. Mają charakter grypopodobny i trwają przez tydzień. Przebieg choroby może być ciężki, niekiedy może prowadzić do kalectwa, a nawet śmierci. Zdarza się jednak, że zakażenie przebiega bezobjawowo.
Pamiętaj! Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem!
Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mózgu i jego następstwom są szczepienia ochronne. Można je rozpocząć w dowolnej porze roku, jednak najlepiej zrobić to zimą lub wiosną, aby po przyjęciu dwóch dawek szczepionki uodpornić się jeszcze przed sezonem.
W Polsce szczepienie przeciw KZM jest zalecane w kalendarzu szczepień ochronnych:
- dzieciom po ukończeniu pierwszego roku życia, młodzieży, dorosłym;
- osobom przebywającym na terenach, na których występuje zagrożenie występowania kleszczy (w tym zatrudnionym przy eksploatacji lasu);
- służbom mundurowym;
- rolnikom;
- młodzieży odbywającej praktyki na obszarach, gdzie mogą występować kleszcze;
- turystom i uczestnikom obozów i kolonii.
